Natura otacza nas wszędzie. Rzadko jednak zwracamy na nią uwagę, a w lesie czy pobliskim parku tyle jest rzeczy do odkrycia! Podczas warsztatu uczestnicy i uczestniczki nie tylko lepiej poznają otaczającą ich przyrodę, ale będą też mieli/ły okazję przekonać się jak wygląda natura w innych częściach świata, poznają nowe gatunki drzew i zasadzą swoje własne rośliny.
Autorka: Anna Książek
Cele główne:
Uwrażliwienie uczestników i uczestniczek na otaczającą nas przyrodę
Cele szczegółowe:
Podczas warsztatów uczestnicy i uczestniczki:
Poznają i lepiej zrozumieją las lub okoliczny park
Poznają nowe gatunki drzew z Polski i innych części świata
Zastanowią się nad sytuacją lasów na świecie oraz nad tym co my jako światozmieniacze i światozmieniaczki możemy zrobić w tej sprawie
Zasadzą swoje własne rośliny
Warsztat ten najlepiej przeprowadzić w lesie lub pobliskim parku.
1. Rozpoczęcie spotkania okrzykiem:
To prawda znana od wielu lat,
dzieci na lepsze zmieniają świat.
Zmieniają świat daleki i bliski,
światozmieniacze – dzieci wszystkie
2. List od podróżników - Gawęda
Drodzy i drogie!
Jesteśmy obecnie w Peru, gdzie mieszkamy ze społecznością Kadagaya w peruwiańskiej dżungli. Pomagamy lokalnej społeczności w budowaniu domów z naturalnych materiałów, takich jak piasek, drewno, ziemia, uprawiamy wraz z nimi ogród, przygotowujemy filtry wodne, by móc korzystać z wody deszczowej. Otacza nas niesamowicie bujna przyroda, wszystko rośnie tak szybko! Wiele z rzeczy, które jemy na co dzień pochodzi z lasu, przede wszystkim warzywa i owoce. Jest tu też wiele nieznanych nam gatunków zwierząt, ptaków, owadów. Ich odgłosy słychać zawsze, nawet w środku nocy. Dżungla jest pełna życia o każdej porze. Po wielu latach mieszkania w mieście las jest dla nas niesamowitą przygodą. Każdego dnia odkrywamy coś nowego, uczymy się rozpoznawać zwierzęta po odgłosach, rozróżniać poszczególne gatunki roślin, dowiadujemy się które z nich są jadalne, a które nie. Czasem siadamy po prostu pod drzewem i z uwagą obserwujemy życie lasu wokół nas, starając się jak najwięcej zrozumieć i nauczyć. Wymyśliliśmy nawet kilka ćwiczeń, które pozwalają lepiej las poznać. Chcecie spróbować?
Anna and Andrea
3. Zabawy w lesie – Gry i ćwiczenia
Udajcie się do lasu lub pobliskiego parku. Zaproponuj uczestnikom i uczestniczkom kilka ćwiczeń, które pozwolą im lepiej dostrzec, zrozumieć i docenić przyrodę:
Poproś każdą osobę, by wybrała jedno drzewo. Następnie wcielcie się w role badaczy i badaczek, zbadajcie drzewo dokładnie! Jakie jest w dotyku? Jaką ma teksturę? Jak pachnie? Jak wygląda? Jakie ma liście? Duże, małe, jakiego koloru i tekstury? Czy ma jakieś owoce? Czy są na nim zwierzęta? Czy wygląda na stare czy młode? Zadbane czy zniszczone? Jak się czujecie kiedy przytulicie drzewo? A jak ono się czuje?
Czy gdzieś w pobliżu rosną dzikie owoce? Jakie? A może znajdziecie rośliny, których liście lub kwiaty są jadane? Jeśli uda Wam się odnaleźć różne jadalne elementy, urządźcie konkurs rozpoznawania ich po smaku z zamkniętymi oczami! Możecie też zebrać zioła i przyrządzić z nich herbatę.
Zamknijcie oczy i zacznijcie dokładnie słuchać otoczenia. Co słyszycie? Ptaki? Inne zwierzęta? Szum liści? Kto z Was usłyszy najwięcej dźwięków?
Osoba prowadząca wymienia jedną rzecz, którą znaleźć można w parku/lesie (np. szyszka, liść dębowy, dmuchawiec, kamień), zadaniem uczestników i uczestniczek jest jak najszybsze odnalezienie wskazanego przedmiotu.
Urządźcie konkurs: kto wymyśli najlepszą leśną/parkową zabawę?
4. Czym się różni las od lasu? - Gawęda – rozmowa
Poznali/łyście już nieco Wasz las. A czy myślicie, że lasy na całym świecie wyglądają tak samo? Co je różni? I skąd się te różnice biorą? Pokaż uczestnikom i uczestniczkom zdjęcia lasów z różnych części świata oraz zdjęcia drzew owocowych ze społeczności Kadagaya, o której podróżnicy wspominają w liście. Czy potraficie odgadnąć jakie to drzewa? Odpowiedzi znajdziecie w napisach pod zdjęciami. Czy wiedzieli/łyście, że kakao, z którego produkowana jest czekolada czy przepyszne banany przyjeżdżają z tak daleka? Jak myślicie – czy to dobrze dla środowiska? (nie, transport powoduje ogromne zanieczyszczenia). A jakie owoce są produkowane w Polsce? Które z nich uczestnicy i uczestniczki lubią najbardziej? Na koniec zapytaj dzieci czy myślą, że lasów na świecie ubywa czy przybywa? Dlaczego tak się dzieje? Co możemy zrobić? Możemy na przykład zasadzić drzewa!
Owoce kawy przypominają niedojrzałe jagody.
Bananowiec wbrew pozorom nie jest drzewem, lecz byliną.
Papaja (melonowiec właściwy) wydaje owoce o gruszkowatym kształcie.
Z nasion kakaowca wytwarza się proszek kakaowy oraz masło kakaowe.
Pieprz ze Sri Lanki
5. Sadzenie roślin – Praca plastyczna
Jeśli macie taką możliwość, zasadźcie razem drzewa, wcześniej oczywiście znajdując odpowiednie miejsce i uzyskując zgodę. Jeśli okaże się to niemożliwe, zasadźcie rośliny w doniczkach lub przygotujcie razem ogródki w słoikach. Dokładną instrukcje znaleźć możecie tutaj.
Przed zasadzeniem porozmawiajcie z uczestnikami i uczestniczkami o tym jakie rośliny sadzicie i czy mają one szansę przetrwać w naszym klimacie? Jak powinniśmy się nimi opiekować? Od dziś stajemy się za nie odpowiedzialni!
6. Gatunki roślin – Gry i ćwiczenia
Sprawdźmy czy uczestnicy i uczestniczki pamiętają poznane na warsztacie gatunki roślin. Osoba prowadząca wymienia gatunek, zadaniem uczestników i uczestniczek jest jak najszybsze dotknięcie odpowiedniej rośliny (lub jej zdjęcia).
7. Podsumowanie
Porozmawiajcie co jeszcze możecie zrobić w sprawie niszczenia lasów? Może zaprosić do akcji sadzenia drzew więcej osób? Zużywać mniej papieru? Zapisywać kartki papieru po obu stronach? Pozbierać śmieci z pobliskiego parku? Urządzić kampanię: Stop śmieceniu? Które z tych działań możecie wprowadzić w życie już dziś? Jako inspirację do działania opowiedz uczestniczkom i uczestnikom światozmieniaczjacą historię pod tytułem Każdy może być działaczem/ką.
8. Zadanie między spotkaniami
Odpowiednie opiekowanie się zasadzonymi roślinami.
9. Zakończenie spotkania okrzykiem:
To prawda znana od wielu lat,
dzieci na lepsze zmieniają świat.
Zmieniają świat daleki i bliski,
światozmieniacze – dzieci wszystkie.
Inne zadania, które grupa może zrealizować po warsztacie:
Załóżcie swój własny ogród. Może możecie zrobić to na terenie szkoły, do której chodzicie? Jeśli nie, rozpocznijcie swoją własną kolekcję roślin doniczkowych, pamiętając o regularnym ich podlewaniu, zmienianiu doniczek, kiedy potrzeba, itd.
Zacznijcie segregować śmieci. Zebrany papier wykorzystajcie do upcyclingu: stwórzcie ramki do zdjęć, lampiony, dekorację do pokoju, cokolwiek przyjdzie Wam do głowy!
Wprowadźcie w życie jedno z wypisanych podczas podsumowania rozwiązań.
Widzisz jakiś błąd w tekście? Chcesz nas wesprzeć tłumacząc scenariusze i historie na różne języki? Skontaktuj się z nami! Wciąż szukamy wolontariuszy i wolontariuszek, którzy chcą pomóc nam w tłumaczeniach na wszelkie języki. Zmieniajmy wspólnie świat na lepsze! --> hello@exchangetheworld.info
Więcej historii światozmieniaczy i światozmieniaczek: exchangetheworld.info
Materiały opublikowane na Changemaker Tool Kit i ExChange The World są udostępniane na licencji creative commons (BY-NC), możesz więc z nich korzystać do woli! Pamiętaj proszę o podaniu źródła i autora/ki. Jeśli używasz wypracowanych przez nas materiałów do celów komercyjnych, podziel się z nami 10% Twojego zysku. Pozwoli nam to dalej rozwijać projekt i tworzyć kolejne materiały edukacyjne. Możesz to zrobić wspierając naszą akcję crowdfundingową (https://zrzutka.pl/pmcpkg) lub kontaktując się z nami bezpośrednio, zwłaszcza jeśli potrzebujesz faktury (anna@exchangetheworld.info).