Sprzęty elektroniczne, w tym przede wszystkim telefon komórkowy, towarzyszy nam na co dzień. Czy jednak zastanawiamy się nad tym, skąd on pochodzi i gdzie kończy, kiedy już przestanie nam być potrzebny? Albo dlaczego, przy ciągłym rozwoju technologii, nasze telefony działają coraz krócej zamiast coraz dłużej? Podczas warsztatu uczestnicy i uczestniczki pracując w grupach przyjrzą się tym zagadnieniom, zastanawiając się również co my, konsumenci i konsumentki, możemy zrobić.
Autorka: Anna Książek
Cele główne:
Przyjrzenie się wyzwaniom związanym z odpowiedzialną konsumpcją elektroniki
Cele szczegółowe:
Podczas warsztatów uczestnicy i uczestniczki:
Dowiedzą się jak produkowany jest sprzęt elektroniczny, na przykładzie telefonu komórkowego
Przeanalizują chwyty stosowane przez firmy produkujące i sprzedające elektronikę, w tym przede wszystkim zjawisko „planowego postarzania produktu”
Dowiedzą się czym są „elektrośmieci” i jak wpływają one na środowisko
Zastanowią się co my, jako konsumenci i konsumentki, możemy zrobić, by konsumpcja elektroniki była bardziej odpowiedzialna
1. Sprzęty elektryczne - wprowadzenie
Zapytaj uczestników i uczestniczki z jakich sprzętów elektronicznych dziś korzystali/ły. Wypisz je na tablicy. Powiedz, że podczas dzisiejszego warsztatu dowiecie się więcej o produkcji elektroniki i jej wpływie na środowisko i ludzi.
2. Konsumpcja elektroniki – praca w grupach.
Podziel uczestników i uczestniczki na 4 grupy. Każda z nich będzie pracowała nad jednym z podanych zagadnień związanych z konsumpcją elektroniki. Możesz zasugerować im źródła podane poniżej, poproś jednak, by się do nich nie ograniczali/ły. Uczestnicy i uczestniczki powinni mieć dostęp do Internetu, gdyby się okazało że nie mają, możesz również wydrukować im część materiałów ze wskazanych źródeł, choć pamiętaj, że wiąże się to z dodatkową konsumpcją papieru.
Zagadnienia:
Gdzie produkowana jest elektronika (na przykładzie telefonu komórkowego)?
Pytania pomocnicze:
- Jakie surowce są wykorzystywane do produkcji telefonu komórkowego?
- Kto, gdzie i w jakich warunkach je wydobywa?
- Jakie wiążą się z tym zagrożenia dla ludzi i środowiska?
Proponowane źródła:
- https://globalna.ceo.org.pl/godzina-wychowawcza/scenariusze-i-gry/zalezymy-od-siebie-nawzajem (zwróćcie uwagę na historię Gilberta oraz Materiał pomocniczy dla nauczyciela)
Jak manipuluje się konsumentów i konsumentki elektroniki, by kupowali/ły więcej?
Pytania pomocnicze:
- Na czym polega „planowe postarzanie produktu”?
- Dlaczego nasza elektronika projektowana jest w taki sposób?
- Jakie jeszcze inne chwyty i manipulacje stosują firmy, byśmy kupowali/ły więcej?
Proponowane źródła:
- https://www.youtube.com/watch?v=WfdlUYaYyiI (Historia elektroniki, Story of Stuff)
Gdzie kończy elektronika?
Pytania pomocnicze:
- Co dzieje się ze sprzętami elektronicznymi kiedy przestają nam być potrzebne? Czym są tak zwane „elektrośmieci”? Gdzie one trafiają?
- Jakie konsekwencje dla ludzi i środowiska wiążą się z elektrośmieciami?
- Co my, jako konsumenci i konsumentki, możemy zrobić w odpowiedzi na problemy związane z elektrośmieciami?
Proponowane źródła:
- http://elektrosmieci.pl/
Co możemy zrobić?
Pytania pomocnicze:
- Co my, jako konsumenci i konsumentki możemy zrobić, by konsumpcja elektroniki była bardziej odpowiedzialna?
- Podaj przykłady światozmieniających inicjatyw działających w obszarze elektroniki.
Proponowane źródła:
- https://www.somo.nl/results-of-the-makeitfair-project/
3. Konsumpcja elektroniki – prezentacje
Poproś każdą z grup, by przygotowały krótką, ciekawą prezentację ze wskazanego zagadnienia. Następnie przeprowadźcie prezentacje w kolejności zagadnień podanych powyżej. Podsumowując zastanówcie się jaki jest związek między naszym telefonem, a niszczeniem przyrody? Co każdy z nas może zrobić, by przyczynić się do bardziej odpowiedzialnej konsumpcji elektroniki (jeśli takie odpowiedzi nie padły wcześniej podczas prezentacji grup, możesz podpowiedzieć uczestnikom i uczestniczkom: kupowanie elektroniki w odpowiedzialnych sklepach, kupowanie używanego sprzętu, naprawianie zamiast wyrzucania, kupowanie tylko rzeczy naprawdę niezbędnych, włączanie się w kampanię i akcje związane z tym tematem, podpisywanie petycji, wyrzucanie elektrośmieci w odpowiednich miejscach, itd.)?
Podziel się z uczestnikami i uczestniczkami historią Boliwijskiej Oazy, której przyroda i życie ludzi jest zagrożone planami budowy kopalni – to jeden z przykładów jak kopalnia może wpłynąć na życie ludzi, nie tylko tych bezpośrednio w niej zatrudnionych.
Podkreśl, że elektronika sama w sobie nie jest zła, i nie musimy z niej rezygnować. Chodzi raczej o to, by kupować i korzystać z niej mądrze. Technologia może nam pomóc zmieniać świat na lepsze i często to robi! Jako przykład, podziel się z uczestnikami i uczestniczkami historią Leczyć przez zabawę.
Inne zadania, które grupa może zrealizować po warsztacie:
Zorientujcie się, gdzie w Waszej okolicy można naprawić zepsuty sprzęt elektroniczny lub kupić używany. Dowiedzcie się jakie są ceny i zakres usług. Sprawdźcie również jakie możliwości dają sklepy online, np. Allegro.
Dowiedzcie się więcej o produkcji innych rzeczy, z których korzystacie na co dzień, np. Waszych ubrań czy kosmetyków.
Widzisz jakiś błąd w tekście? Chcesz nas wesprzeć tłumacząc scenariusze i historie na różne języki? Skontaktuj się z nami! Wciąż szukamy wolontariuszy i wolontariuszek, którzy chcą pomóc nam w tłumaczeniach na wszelkie języki. Zmieniajmy wspólnie świat na lepsze! --> hello@exchangetheworld.info
Więcej historii światozmieniaczy i światozmieniaczek: exchangetheworld.info
Materiały opublikowane na Changemaker Tool Kit i ExChange The World są udostępniane na licencji creative commons (BY-NC), możesz więc z nich korzystać do woli! Pamiętaj proszę o podaniu źródła i autora/ki. Jeśli używasz wypracowanych przez nas materiałów do celów komercyjnych, podziel się z nami 10% Twojego zysku. Pozwoli nam to dalej rozwijać projekt i tworzyć kolejne materiały edukacyjne. Możesz to zrobić wspierając naszą akcję crowdfundingową (https://zrzutka.pl/pmcpkg) lub kontaktując się z nami bezpośrednio, zwłaszcza jeśli potrzebujesz faktury (anna@exchangetheworld.info).