Na co dzień rzadko zwracamy uwagę na różnorodność otaczających nas osób, nie zastanawiamy się z jakimi trudnościami borykają się osoby starsze, osoby z innych krajów czy z niepełnosprawnościami. Brak nam umiejętności słuchania, ale i empatii. Podczas warsztatu uczestnicy i uczestniczki spotkają się z różnego rodzaju osobami, nauczą się jak je słuchać, dowiedzą się więcej o ich życiu, radościach i zmaganiach.
Autorka: Anna Książek
Cele główne:
Zwrócenie uwagi uczestników i uczestniczek na różnorodność ludzi i ich potrzeby
Cele szczegółowe:
Podczas warsztatów uczestnicy i uczestniczki:
Poznają różnorodne osoby, np. osoby starsze, osoby z niepełnosprawnością, migrantów/ki, itd.
Poznają pojęcie empatii i uważnego słuchania, przećwiczą oba z nich.
1. Rozpoczęcie spotkania okrzykiem:
To prawda znana od wielu lat,
dzieci na lepsze zmieniają świat.
Zmieniają świat daleki i bliski,
światozmieniacze – dzieci wszystkie
2. List od podróżników - Gawęda
Drodzy i drogie!
W Brazylii, ale też w każdym innym kraju Ameryki Południowej w której przebywamy obecnie, zaskakuje nas ogromna różnorodność ludzi. Można spotkać tu osoby o różnym kolorze skóry, w różnym wieku, niektóre z niepełnosprawnościami... i każda z tych osób, po chwili rozmowy, okazuje się mieć do powiedzenia tyle ciekawych rzeczy! Czy zastanawialiście się kiedyś jak wygląda życie osoby, która musiała wyjechać do innego kraju i tam zamieszkać? Co jest najtrudniejsze w życiu osoby starszej? Jakie są zainteresowania osoby jeżdżącej na wózku? Co jest najpiękniejszego w życiu na wsi? Sami często zadawaliśmy sobie takie pytania, aż pewnego dnia postanowiliśmy: czas się przekonać czy to, co nam się wydaje jest rzeczywiście prawdą! Zaczęliśmy pytać, rozmawiać, poznaliśmy nowych przyjaciół, których życie wygląda zupełnie inaczej niż nasze, mimo że mieszkają tuż obok! Bardzo Wam takie rozmowy polecamy, choć trzeba pamiętać, że dobra rozmowa wymaga umiejętności słuchania i empatii. Wiecie co to takiego?
Anna i Andrea
3. Słuchanie i empatia – Gry i ćwiczenia
Porozmawiajcie wspólnie – co to znaczy empatia? Jak wiąże się z słuchaniem? Czym jest uważne słuchanie?
Następnie podzielcie się na pary. Zadaniem jednej osoby z pary będzie mówienie przez 2 minuty. Możesz pozwolić uczestnikom i uczestniczkom wybrać swój własny temat lub narzucić, np. moje ostatnie wakacje, co lubię robić najbardziej, ulubiony przedmiot w szkole, itd. Zadaniem drugiej osoby w parze jest uważne, empatyczne słuchanie. Następnie zamieniamy się rolami. Po skończonym ćwiczeniu przedyskutujcie – co pomagało Wam uważnie słuchać? Kiedy czuliście i czułyście się słuchani/e – co takiego robiła (lub nie robiła) osoba słuchająca? Spiszcie zasady dobrego słuchania. Jeśli starczy Wam czasu, poszukajcie nowej pary i spróbujcie raz jeszcze wykonać ćwiczenie wprowadzając w życie wszystkie zapisane zasady.
4. Różni ludzie, jeden świat – Gra
Przed warsztatem, zaproście na niego 3-4 różnorodne osoby żyjące w Waszej okolicy. Przebieg gry będzie zależał od tego, kogo uda Wam się zaprosić. Uczestnicy i uczestniczki w mniejszych grupach przechodzić będą od jednej zaproszonej osoby do drugiej, przy każdej spędzając 15 minut. Będzie to czas na zadawanie pytań i uważne słuchanie odpowiedzi (podczas wyjaśniania zasad możecie razem z uczestnikami i uczestniczkami stworzyć listę potencjalnych pytań, które wezmą ze sobą gdyby zabrakło im pomysłów), wysłuchanie historii światozmieniacza lub światozmieniaczki oraz wykonanie krótkiego zadania. Propozycje osób, które warto zaprosić, historii światozmieniaczy/ek i krótkich zadań znajdziecie poniżej:
Osoby z niepełnosprawnością
Odnajdźcie w swojej okolicy osoby, które żyją z niepełnosprawnościami i chcą podzielić się swoją historią. Może być to na przykład osoba poruszająca się na wózku, osoba Głucha, osoba z Zespołem Downa.
Historie światozmieniaczy/ek:
Inne miejsce (niepełnosprawność fizyczna)
Równość po prostu (Głusi)
Daj sobie szansę (osoby z niepełnosprawnością intelektualną)
Nie pomagamy ludziom, lecz dajemy im siłę (osoby z Zespołem Downa)
Propozycja zadań:
Osoba Głucha – nauczcie się kilku słów (lub alfabetu) w języku migowym.
Osoba niewidoma – podzielcie się w pary, jedna osoba zasłania oczy i przy asekuracji drugiej poznaje otoczenie innymi zmysłami.
Osoba poruszająca się na wózku – jeśli możecie wypożyczyć wózek, przejeździe się nim kawałek po okolicy, spróbujcie ominąć kilka przeszkód, wysoki krawężnik, itd.
Rozejrzyjcie się po sali. Czy jest ona przystosowana dla osób z niepełnosprawnością? Co możecie zrobić lepiej? Zapiszcie swoje pomysły lub – jeśli to możliwe – od razu wprowadźcie je w życie!
Migranci i migrantki
Jakie osoby z innych krajów mieszkają w Waszej okolicy? Zapraszając je na warsztat, postarajcie się dotrzeć zarówno do osób z krajów odległych, np. z Afryki, Azji, Ameryki, jak i tych bardzo bliskich, np. Europy Wschodniej.
Historie światozmieniaczy/ek:
Propozycje zadań:
Nauczcie się kilka słów w języku, którym mówi dana osoba.
Nauczcie gościa kilka słów po polsku.
Stwórzcie rysunkowy słowniczek podstawowych polskich zwrotów.
Osoby w różnym wieku
Na warsztat zaprosić możecie osobę starszą, ale też np. osobę z malutkim dzieckiem (w tym przypadku pytania zadawać można opiekunowi czy opiekunce dziecka, ale też warto spędzić chwilę obserwując reakcje samego dziecka – czego możemy się o nim dowiedzieć bez użycia słów?)
Historie światozmieniaczy/ek:
Baba Residence (osoby starsze)
Włącz się do gry (osoby starsze)
Propozycje zadań:
Zapytajcie osobę starszą jaka pomoc jest jej najbardziej potrzebna. Zastanówcie się czy jest coś, co Wy możecie zrobić dla tej osoby lub dla swoich babć i dziadków?
Przez 2 minuty obserwujcie uważnie niemowlaka. Jak się czuje? Co stara się Wam powiedzieć niewerbalnie? Czego możecie się o nim dowiedzieć z obserwacji? Porównajcie swoje przemyślenia z odpowiedzią opiekuna/ki.
Osoba mieszkająca na wsi/w mieście
Zaproście na warsztat osobę, która mieszka w zupełnie innych warunkach – jeśli jesteście z małej miejscowości zaproście kogoś, kto na co dzień mieszka w dużym mieście, jeśli jesteście z miasta zaproście kogoś kto pochodzi ze wsi.
Historie światozmieniaczy/ek:
Nowy pomysł na wiejską rzeczywistość (wieś/farma)
Chodźmy się zabawić (wieś/farma)
Propozycje zadań:
Stwórzcie wizualne porównanie: dobre strony mieszkania w mieście i dobre strony mieszkania na wsi.
Narysujcie swój wymarzony dom. Gdzie on się znajduje?
Spróbujcie jedzenia produkowanego na wsi – owoców z sadu, własnoręcznie robionego dżemu, chleba z własnego pieca... czy jest jakaś różnica w smaku między tymi produktami a żywnością kupowaną w supermarkecie?
Podsumowując grę zastanówcie się – czego się nauczyli/łyście? Co odkryli/łyście? Co jest łatwego, a co trudnego w życiu spotkanych podczas gry osób? Czy myślicie, że ich sytuacja zależy od miejsca, w którym mieszkają? Czy te same osoby mieszkając w innym kraju czułyby się inaczej? Miałyby inne trudności i marzenia?
5. Zakończenie spotkania okrzykiem:
To prawda znana od wielu lat,
dzieci na lepsze zmieniają świat.
Zmieniają świat daleki i bliski,
światozmieniacze – dzieci wszystkie.
Inne zadania, które grupa może zrealizować po warsztacie:
Zorganizujcie Żywą Bibliotekę (http://zywabiblioteka.pl/) dla dzieci. Wspólnie wybierzcie ciekawe „książki”, zaproście dzieci z Waszej okolicy.
Zastanówcie się jak możecie pomóc osobom zaproszonym na Wasze spotkanie? Zapytajcie z empatią o ich potrzeby, pomóżcie na tyle, na ile możecie.
Widzisz jakiś błąd w tekście? Chcesz nas wesprzeć tłumacząc scenariusze i historie na różne języki? Skontaktuj się z nami! Wciąż szukamy wolontariuszy i wolontariuszek, którzy chcą pomóc nam w tłumaczeniach na wszelkie języki. Zmieniajmy wspólnie świat na lepsze! --> hello@exchangetheworld.info
Więcej historii światozmieniaczy i światozmieniaczek: exchangetheworld.info
Materiały opublikowane na Changemaker Tool Kit i ExChange The World są udostępniane na licencji creative commons (BY-NC), możesz więc z nich korzystać do woli! Pamiętaj proszę o podaniu źródła i autora/ki. Jeśli używasz wypracowanych przez nas materiałów do celów komercyjnych, podziel się z nami 10% Twojego zysku. Pozwoli nam to dalej rozwijać projekt i tworzyć kolejne materiały edukacyjne. Możesz to zrobić wspierając naszą akcję crowdfundingową (https://zrzutka.pl/pmcpkg) lub kontaktując się z nami bezpośrednio, zwłaszcza jeśli potrzebujesz faktury (anna@exchangetheworld.info).