Autorka: Anna Książek
Cel główny:
Przyjrzenie się swojemu życiu z perspektywy priorytetów, marzeń, mocnych stron i wartości.
Zachęcenie osób uczestniczących do czytania reportaży.
Cele szczegółowe:
Podczas warsztatu uczestnicy i uczestniczki:
Poznają historię inicjatywy RegenerAkcja oraz różnych podejść do tematu wypalenia zaprezentowanych w reportażu „(Nie) potrzebujemy Twojego samopoświęcenia”
Zastanowią się które z obszarów ich życia są zaniedbane i wymagają szczególnej uwagi
Poznają podstawowe techniki zarządzania sobą w czasie
Zidentyfikują swoje mocne strony, marzenia i wartości i zastanowią się nad ich związkiem z dobrostanem, równowagą życiową i zapobieganiem wypaleniu
Czas trwania:
3h zegarowe
Materiały:
Papiernicze - długopisy, kartki (najlepiej z upcyklingu/do ponownego użytku), stare gazety/magazyny ze zdjęciami, nożyczki, kleje, papier pakowy, małe kartki (post-ity lub pocięty papier), tablica
Sprzęt – głośniki, komputer lub telefon z relaksującą muzyką
Przygotować przed spotkaniem – wydrukować Koło życia oraz Mocne strony (po jednej kopii dla każdej osoby uczestniczącej), Mocne strony pociąć, przygotować prezentacje lub plakat z macierzą Eisenhowera.
Przebieg:
Inspiracją do scenariusza był reportaż „(Nie) potrzebujemy Twojego samopoświęcenia” - https://www.exchangetheworld.info/single-post/nie-potrzebujemy-twojego-samoposwiecenia.
Scenariusz napisany i zrealizowany w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
1. Wprowadzenie
Poproś osoby uczestniczące o powiedzenie kilku słów o sobie i o oczekiwaniach względem warsztatu. Zweryfikuj oczekiwania z założeniami warsztatu, informując osoby uczestniczące które oczekiwania mają szansę się spełnić, a które nie. Czasem podczas pierwszej rundki osoby zaczynają narzekać na swoją pracę, wyrażać frustrację – warto podkreślić, że podczas tego warsztatu nie jesteśmy w stanie zmienić warunków, w jakich żyją czy pracują osoby uczestniczące, ani ludzi z którymi przebywają, ale możemy przyjrzeć się ich własnym priorytetom i potrzebom. Po początkowej rundce opowiedz o inicjatywie RegenerAkcja, która może być pomocna dla części osób w spełnieniu oczekiwań, które wychodzą poza ramy warsztatu. Informacje o RegenerAkcji znaleźć można między innymi w reportażu: „(Nie) potrzebujemy Twojego samopoświęcenia”.
2. Koło życia
Rozdaj osobom uczestniczącym wydrukowane puste szablony Koła życia (przykładowy szablon możesz znaleźć tutaj: https://lifefinaledited.pl/kolo-zycia/ albo tutaj: https://maciejkozubik.pl/2015/02/05/wartosci-podstawa-efektywnego-procesu-coachingowego/). Wyjaśnij, że Koło życia posłuży nam do sprawdzenia na ile dana osoba jest usatysfakcjonowana z różnych obszarów swojego życia. Koła życia na ten moment są puste. Pierwszym krokiem jest wypełnienie ośmiu kategorii. Zaproponuj osobom uczestniczącym poniższe kategorie, pozwól im jednak modyfikować je według swojego uznania. Być może któraś z kategorii nie będzie odpowiadała ich bieżącej sytuacji, a z drugiej strony stwierdzą, że brakuje im jakiejś innej kluczowej dziedziny. Poproś jednak, by osoby uczestniczące nie wykreślały takich kategorii jak zdrowie czy odpoczynek, które są kluczowe dla naszego dobrostanu.
Przykładowe kategorie:
Duchowość i filozofia życia
Finanse
Odpoczynek
Praca i kariera
Relacje i związki
Rodzina
Rozwój osobisty
Zdrowie i kondycja fizyczna
Kiedy osoby uczestniczące wpiszą już swoje kategorie, poproś, by oceniły satysfakcję w każdej z nich na skali od 1 do 10 i zamalowały odpowiednią liczbę pól. Jeden zaczyna się w środku koła, dziesięć jest na zewnątrz. Jeśli jakaś osoba jest usatysfakcjonowana np. na 6 w kategorii finanse, zamalowuje wszystkie pola od 1 do 6 w tej kategorii. Warto podkreślić, że chodzi nam o subiektywną satysfakcję, a nie obiektywne dane, np. mogę zarabiać niewiele względem średniej krajowej, ale uznać, że to dla mnie wystarczająco.
Podsumowując zapytaj czy trudno było osobom wypełnić Koła życia? Co je zaskoczyło? Co odkryły? Jak powinno wyglądać koło osoby, która dba o swój dobrostan? Koło powinno być równomiernie wypełnione, mniej ważne jest czy satysfakcja będzie na poziomie 6 czy 10, gdyż każdy z nas ocenia to inaczej, ważniejsze byśmy we wszystkich kategoriach mieli podobny wynik. Koło zębate, które w jednej kategorii ma 2, a w drugiej 10, będzie jechało wolniej, potykając się na każdej przeszkodzie, niż koło, które we wszystkich kategoriach ma np. 5.
Z Kołem życia można pracować na różne sposoby, np. wybierając jedną z kategorii nad którą dana osoba chce pracować i zastanawiając się co musiałoby się stać, aby mogła przeskoczyć choć jedną cyfrę do góry. My jednak wykorzystamy Koło życia jako wstęp do następnego ćwiczenia.
3. Macierz Eisenhowera
Poproś osoby uczestniczące, by wypisały zadania, które mają do wykonania w każdej z kategorii w Kole życia. Mogą być to zarówno duże zadania, np. dokończenie projektu, zorganizowanie konferencji, napisanie raportu, jak i małe, codzienne sprawy np. zakupy, odwiedzenie babci, zadzwonienie do przyjaciółki, zapłacenie rachunków. Poproś, by osoby uczestniczące wpisały także takie zadania, które od dłuższego czasu odkładają, a którymi chciałyby się pewnego dnia zająć, np. zacząć kurs francuskiego, przeczytać daną książkę, wyjechać na wycieczkę. Poproś, by osoby uczestniczące zapisały przynajmniej 2-3 zadania w każdej kategorii.
Następnie przedstaw im koncepcję macierzy Eisenhowera, według której wszystkie zadania podzielić możemy na ważne i pilne. Pilne odnosi się do czasu, w jakim musimy wykonać daną rzecz, ważne do jej wartości. Wszystkie zadania możemy podzielić zatem na ważne i pilne, ważne i niepilne, nieważne i pilne, nieważne i niepilne. Przygotowując się do zajęć sprawdź czym różnią się poszczególne zadania i które z nich powinniśmy wykonywać w jakiej kolejności. Po przekazaniu teorii poproś, by osoby uczestniczące podzieliły wypisane wcześniej zadania na wspomniane cztery kategorie. Podsumowując porozmawiajcie o tym czy było to trudne i dlaczego, w której kategorii znalazło się najwięcej zadań i jakie strategie zarządzania sobą w czasie warto przyjąć, by zbilansować ten wynik, szczególnie jeśli np. w kategorii ważne i pilne znalazło się większość naszych rzeczy do zrobienia.
W tym momencie dobrze jest zrobić przerwę, zanim przejdziemy do dalszej części zajęć.
4. Moje mocne strony
Ćwiczenie wykonywane jest indywidualnie. Każda osoba otrzymuje zestaw cech (przykładowy zestaw znajdziesz w załączniku 1). Pierwsze 7 kart z cechami rozkładamy przed sobą. Następnie odkrywamy kolejną kartę z nazwą cechy. Jeśli cecha ta lepiej opisuje nasze mocne strony, niż którakolwiek z kart leżących przed nami, dokonujemy zamiany. Jeśli nie, odkładamy kartę na bok. Odkrywamy kolejną kartę i postępujemy w ten sam sposób aż skończą się wszystkie karty. Leżące przed nami 7 cech, to nasze najmocniejsze strony.
Po skończonym ćwiczeniu zapytaj osoby uczestniczące o wrażenia.
Pytania pomocnicze:
Czy trudno było wykonać to ćwiczenie? Dlaczego?
Co Cię zaskoczyło?
Czy cechy, które wybraliście, to cechy które rzeczywiście posiadacie, czy takie które chcielibyście mieć? Jaka jest różnica?
Czy myślicie, że Wasz przyjaciel/rodzic/partner wybrałby te same cechy opisując Wasze mocne strony? (po warsztatach możecie ich też o to zapytać!)
Czy łatwo mówić o swoich mocnych stronach? Dlaczego?
Dlaczego ważne jest, by znać swoje mocne strony?
5. Moje marzenia
Również to ćwiczenie osoby uczestniczące wykonują indywidualnie. Na środku sali rozkładamy papier pakowy (po jednym dla każdej osoby), nożyczki, kleje oraz kolorowe gazety - im więcej tym lepiej. Warto jeszcze przed warsztatem poprosić osoby uczestniczące o przyniesienie starych, niepotrzebnych już gazet. Powiedz osobom uczestniczącym, że ich zadaniem będzie stworzenie kolażu marzeń. Pierwszym krokiem będzie przejrzenie rozłożonych gazet i wycięcie zdjęć, które przykują ich uwagę. Poproś, by osoby uczestniczące nie zastanawiały się nad tym zbyt długo, wyłączyły na chwilę analizowanie i myślenie, dały dojść do głosu intuicji. Kiedy uznają, że zebrali już wystarczająco dużo zdjęć, ich zadaniem będzie stworzenie z nich kolażu marzeń - przyklejenie zdjęć do papieru pakowego w dowolnej konfiguracji. Warto unikać wycinania słów, poproś by osoby uczestniczące skoncentrowały się jedynie na obrazach. Przeznacz na wykonanie kolażu marzeń przynajmniej pół godziny. W tle możesz puścić relaksującą muzykę, poproś też o wykonanie zadania w ciszy, bez rozmów. Kiedy mapy będą gotowe, możesz podzielić osoby uczestniczące na pary i poprosić o opowiedzenie o swoich mapach na tyle, na ile mają ochotę. Na koniec wróćcie do kręgu i porozmawiajcie chwilę o wykonanym ćwiczeniu. Co osoby uczestniczące sobie z niego biorą? Co sobie uświadomiły? Jak się teraz czują?
6. Moje wartości Poproś osoby uczestniczące, by wróciły do swoich kolaży marzeń. Rozdaj im post-ity lub papier pocięty na małe kawałki. Poproś, by przyjrzeli się zdjęciom wybranym do kolażu i do każdego z nich postarali się dopasować wartość, która za nim stoi. Jeśli na mapie znalazło się zdjęcie gór, jaka wartość za tym stoi? Natura? Podróże? Wyzwanie? Jeśli umieścili zdjęcie grupy ludzi, jaka wartość nimi kierowała? Miłość? Rodzina? Przyjaciele? Można dopisać więcej niż jedną wartość do każdego zdjęcia, można też niektóre ze zdjęć pominąć, jeśli wartość się powtarza lub nie mogą żadnej znaleźć. Ważne jednak, by każda wartość zapisana została na osobnej kartce i by było ich co najmniej 10. Po skończeniu tej części ćwiczenia, poproś, by osoby uczestniczące wzięły wszystkie kartki z wypisanymi wartościami i ułożyły je w jednej linii, od najważniejszej w tym momencie ich życia do najmniej ważnej. Ćwiczenie to może sprawić pewną trudność, warto podkreślić, że nawet najmniej ważna wartość w linii jest ważna, inaczej nie znalazłaby się na liście. Jeśli mimo to osobom uczestniczącym trudno będzie wykonać ćwiczenie, możesz zmienić nieco polecenie i poprosić, by ustawili swoje wartości zaczynając od wartości, którą chcieliby w tym momencie życia najbardziej się zaopiekować. Po skończonej pracy, poproś by raz jeszcze spojrzeli na listę swoich wartości. Czy chcieliby jakąś wartość do tej listy dodać? A może którąś wartość usunąć, bo nie jest to tak naprawdę ich własna wartość? Jakie emocje wzbudziło w nich to ćwiczenie? Czego się nauczyli? Czego dowiedzieli się o sobie?
7. Podsumowanie
Podsumowując zapytaj wszystkie osoby uczestniczące co biorą sobie z tych zajęć, co było dla nich szczególnie ważne? To również czas na ostatnie komentarze i głosy, jeśli zabrakło na nie czasu przy podsumowaniu poszczególnych ćwiczeń.
Załącznik 1
Scenariusz napisany i zrealizowany w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Widzisz jakiś błąd w tekście? Chcesz nas wesprzeć tłumacząc scenariusze i historie na różne języki? Skontaktuj się z nami! Wciąż szukamy wolontariuszy i wolontariuszek, którzy chcą pomóc nam w tłumaczeniach na wszelkie języki. Zmieniajmy wspólnie świat na lepsze! --> hello@exchangetheworld.info
Więcej historii światozmieniaczy i światozmieniaczek: exchangetheworld.info
Materiały opublikowane na Changemaker Tool Kit i ExChange The World są udostępniane na licencji creative commons (BY-NC), możesz więc z nich korzystać do woli! Pamiętaj proszę o podaniu źródła i autora/ki. Jeśli używasz wypracowanych przez nas materiałów do celów komercyjnych, podziel się z nami 10% Twojego zysku. Pozwoli nam to dalej rozwijać projekt i tworzyć kolejne materiały edukacyjne. Możesz to zrobić wspierając naszą akcję crowdfundingową (https://zrzutka.pl/pmcpkg) lub kontaktując się z nami bezpośrednio, zwłaszcza jeśli potrzebujesz faktury (anna@exchangetheworld.info).